Linux'ta yazılımlar nereden temin edilirler?
Linux işletim sistemi için sürüm çıkaran yazılım üreticileri, Linux sürümlerini genellikle çalıştırılabilir durumda olmayan, ham dosyalar halinde İnternet sitelerinde yayınlarlar. Yani çeşitli programların İnternet sayfalarında Linux sürümü adı altında yayınlanan ham kod paketleri indirseniz de çalıştıramazsınız. Bu kodları çalıştırılabilir programlara dönüştürme işini, kullandığınız Linux dağıtımının geliştiricileri yaparlar. Geliştiriciler, Linux sürümü bulunan yazılımların kaynak kod paketlerini alırlar ve o Linux dağıtımına özgü değişiklikleri de gerçekleştirdikten sonra çalıştırılabilir programlar halinde paketlerler. Bu paketleri de dağıtıma ait internetteki paket depolarında yayınlarlar.Bu yüzden Linux kullanıcıları bir yazılım kurmaya ihtiyaç duyduklarında Windows kullanıcılarının yaptığı gibi çeşitli İnternet sitelerinde yazılım aramazlar. Linux kullanıcıları bunun yerine, kullandıkları Linux dağıtımının paket depolarına bağlanan ve oradaki tüm yazılımları listeleyen bir yazılım ekleme/kaldırma aracını kullanırlar. İşte bu yazılım ekleme/kaldırma aracının Pardus'taki karşılığı Paket Yöneticisi'dir.
Pardus'ta yazılımlar nereden temin edilirler ve nasıl kurlurlar?
Pardus’ta yazılımlar Paket Yöneticisi aracılığıyla paket depolarından indirilir ve kurulurlar.Pardus'un temel bileşenlerinden biri olan bu araç; Pardus'un resmi yazılım depolarında arama yaparak bulduğunuz paketleri kurmanızı, bilgisayarınızda var olan paketlerin yeni sürümleri çıkmışsa güncellemenizi ve gerek duymadığınız yazılımları bilgisayarınızdan kaldırmanızı sağlar.
http://tr.pardus-wiki.org/images/7/71/Package-manager_main_tr.png
Windows yazılımlarını Pardus'ta kullanabilir miyim ?
MS Windows işletim sisteminde programlar setup.exe, install.exe gibi dosyalar yardımıyla kurulmaktadır. .exe uzantılı kurulum dosyaları Windows için yazıldıklarından Pardus gibi Linux temelli işletim sistemleri için bir anlam ifade etmezler.Tamamen Windows platformuna hitap eden yani Linux sürümü bulunmayan programların Wine vb. öykünüm yazılımları (İng. emulator) vasıtasıyla Pardus altında çalıştırılabilmeleri mümkün olabilmektedir. Ancak öykünüm yazılımları her yazılımı çalıştıramazlar, çalışan yazılımların da tüm özelliklerinin kullanılaması veya tam performans elde edilemesini garanti edemezler. Bununla beraber öykünüm yazılımları aracılığıyla yazılım kurmanın, sistemin kararlılığına olumsuz bir etkisi bulunmamaktadır.
Windows yazılımlarını Pardus üzerinde çalıştırmayı denemek yerine Pardus'ta yer alan muadil özgür yazılımların araştırılıp kullanılması en sağlıklı çözümdür.
Eğer Windows'ta kullandığınız ve hiçbir şekilde vazgeçemeyeceğiniz programlar var ise ve bunları Pardus'ta Wine aracılığıyla düzgün bir şekilde çalıştıramadıysanız bilgisayarınıza hem Windows hem de Pardus kurarak ikisini birden kullanma yoluna gidebilirsiniz. Aynı bilgisayarda Windows ve Pardus kullanılması için iki farklı metot vardır: Şu sayfada anlatıldığı gibi bir kurulum gerçekleştirerek Windows ve Pardus'u ayrı ayrı çalıştırabilirsiniz. Ya da sanallaştırma yazılımları aracılığıyla Pardus içine sanal olarak Windows işletim sistemini kurabilirsiniz, böylece istediğiniz zaman iki işletim sistemini aynı anda çalıştırabilirsiniz.
İlgili kaynaklar
- Neden PiSi, neden illa ki kendi paketlerimiz?
- Windows programlarının Pardus'taki alternatifleri
- Depolarda bulunmayan ve sahipli olan bazı uygulamaların kurulumu
Diğer Linux dağıtımlarına ait .deb, .rpm gibi paketleri Pardus'ta kullanabilir miyim?
Nasıl ki Pardus'a özgü .pisi uzantılı kurulum paketleri diğer Linux dağıtımlarında çalışmıyorsa, diğer Linux dağıtımları için hazırlanmış .deb, .rpm gibi uzantılara sahip kurulum dosyaları da Pardus'ta çalışmazlar. Ancak bir yazılımın .deb, .rpm gibi uzantılara sahip sürümünün bulunması, onun (kesin olmamakla birlikte) muhtemelen Linux sürümü bulunan açık kaynak kodlu bir yazılım olduğunu gösterir. Eğer kullanmaya çalıştığınız yazılım, bu özelliklere sahip olan ve Pardus paket depolarında yer almayan bir yazılım ise alttaki başlıkta belirtildiği gibi yazılımın Pisi paketinin yapılarak depolara alınmasını talep edebilirsiniz.Linux sürümü bulunan ancak PiSi paketi yapılmamış bir yazılımı nasıl yüklerim?
Eğer Linux sürümü bulunup kaynak kodları açık olan fakat PİSİ paketi yapılmamış olan (yani Pardus paket depolarında yer almayan) bir programı kurmanız gerekirse, Paket isteği maddesinde belirtildiği gibi hata takip sistemi üzerinden o programın PİSİ paketinin yapılarak paket depolarına alınmasını talep edebilirsiniz. Ayrıca kaynak kodları açık programlar kod bilgisi olan kullanıcılar tarafından aşağıda bahsedildiği gibi kaynak koddan derlenerek kurulabilirler.Yazılımlar TAR.GZ gibi kaynak kod arşiv dosyalarından nasıl derlenir ve kurulurlar?
Açık kaynak kodlu olup PİSİ paketi yapılmamış olan programların diğer Linux dağıtımlarında olduğu gibi Pardus'ta da kaynak kodların derlenerek çalıştırılması mümkündür. Kaynak kod arşivleri genellikle tar.gz uzantısına sahip olan ve içinde kurulmaya hazır çalıştırılabilir dosyaların bulunmadığı dosyalardır.Kaynak kodlar Konsole gibi metin ekranlar üzerinden komutlar yardımıyla önce derlenip çalıştırılabilir hale getirildikten sonra kurulabilir. Yazılım derleme konusunda tecrübeli olmayan kullanıcılar için tavsiye edilmeyen bu yöntem ile ilgili olarak buradan bilgi alabilirsiniz. Ayrıca unutulmamalıdır ki resmi paket depoları dışında herhangi bir yöntemle yazılım kurulması halinde bu tür kurulumlar sonucunda oluşabilecek hatalardan dolayı Pardus Hata Takip sistemi kullanılmaz.
Kaynak : http://tr.pardus-wiki.org
